در اوایل صبح آن روز، سیستمهای هشداردهنده زودهنگام اتحاد جماهیر شوروی، پرتاب موشکهای آمریکا به سوی شوروی را ثبت کردند. اطلاعات کامپیوتری پرتاب چندین موشک از خاک آمریکا را نشان میداد. طبق دستورالعمل، نیروی نظامی شوروی میبایستی با یک حمله هستهیی تلافی جویانه به حمله موشکی آمریکا پاسخ میداد.
ولی استانیسلاو پتروف، افسر کشیکی که وظیفهاش ثبت پرتاب موشک توسط دشمنان شوروی بود، تصمیم گرفت این واقعه را به اطلاع مقامات مافوق خود نرساند و با این اتفاق مانند یک اعلام خطر اشتباه برخورد کرده و آن را نادیده بگیرد.
پروتکلهای نظامی شوروی و ارتش سرخ بیان میکرد که در چنین شرایطی فارغ از هرگونه مسئله دیگر، این کشور باید دست به حمله متقابل و تلافیجویی بزند. اما پتروف که در آن سال یک افسر ۴۴ ساله بود بهجای گزارش دادن این مسئله ب مقامات بالا که قطعاً در زنجیره فرماندهی منجر به دستور حمله متقابل میشد، به غریزه خود تکیه کرد و این اطلاعات بهدستآمده از رادار را بهعنوان اطلاعات اشتباه فرض کرد.
وی در مصاحبهای که در سال ۲۰۱۳ با بخش روسی خبرگزاری بیبیسی داشت، بیان کرده بود: آژیر خطر رادار زوزه میکشید، اما من چندثانیهای همانجای خودم نشستم و به صفحه بزرگ و قرمز رادار که روی آن نوشتهشده بود «شلیک» خیره مانده بودم. همه کاری که بایستی انجام میدادم این بود که گوشی تلفن را بردارم و با خط مستقیم این موضوع را به افسر مافوق و مستقیم خود گزارش دهم.
اما بهجای راه انداختن جنگ جهانی سوم آنهم در نوع هستهای، پتروف این هشدار رادار را بهعنوان نقص فنی در نظر گرفت، اما به گفته خودش حتی در همان زمان هم مطمئن نبود که کار درست را انجام میدهد یا نه.
وی در مصاحبه خود گفت: ۲۳ دقیقه بعد متوجه شدم که هیچ اتفاقی نیفتاده است. اگر حمله واقعی در کار بود حتماً من از آن خبردار میشدم. وقتی دیدم که اتفاقی نیفتاده است، نفس راحتی کشیدم.
بعداً مشخص شد که هشدار اشتباه رادار ناشی از تابش پرتوهای خورشید از بالای ابرها بوده است که بهاشتباه بهعنوان شلیک موشکهای قارهپیما از سوی رادار تفسیر شده بود. پتروف در سال ۲۰۱۰ به اشپیگل آلمان گفته بود: ما از کامپیوترها باهوشتر هستیم، بههرحال این ماییم که آنها را ساختهایم.
این اتفاق درزمانی رخ داد که دو قطب بزرگ جنگ سرد یعنی ایالاتمتحده و شوروی در اوج رقابت و زورآزمایی قرار داشتند و تنها سه هفته قبل از آن شوروی اقدام به انهدام یک جت مسافربری کرهای کرده بود که منجر به مرگ ۲۶۹ مسافر آن شده بود. رونالد ریگان شوروی را «امپراتوری شیطانی» خطاب کرده بود و مقامات ارشد شوروی به این نتیجه رسیده بودند که ایالاتمتحده درصدد انجام یک حمله غافلگیرانه هستهای علیه شوروی است.
بااینحال پتروف هیچگاه از سوی مقامات نظامی و دولتی شوروی به خاطر نجات جهان از یک جنگ هستهای بزرگ موردتمجید و تشویق قرار نگرفت. بلکه همان شب واقعه به خاطر ممانعت از گزارش اتفاق رخداده، توبیخ شد.
داستان این اتفاق و شجاعت پتروف تا سال ۱۹۹۸ ناگفته و ناشناخته باقیمانده بود و بعدازآن بود که «یوری وتینتسف» یکی از فرماندهان بازنشسته دفاع موشکی روسیه خاطرات خود را منتشر کرد. بعدازآن پتروف شهرت جهانی یافت.
در سال ۲۰۰۶ در مقر سازمان ملل پتروف بهعنوان مردی که یک جنگ هستهای را دفع کرد» مفتخر به تمجید و تقدیر از سوی انجمن شهروندان جهانی شد. در سال ۲۰۱۳ نیز وی مفتخر به دریافت جایزه صلح Dresden شد. وی همچنین سوژه یک فیلم مستند با عنوان «مردی که دنیا را نجات داد» شد.