اِبراهیم خان کلانتَر چگونه باعث انقراض سلسله زندیه شد

حاج اِبراهیم کلانتَر از بزرگان شیراز بود که در حکومت زندیه مراحل ترقی را طی کرد و از آنجا که چندی کلانتری شیراز را به عهده داشت، به حاجی ابراهیم خان کلانتر مشهور شد
او از خاندان هاشمیان قزوین بود که از «کلیمیانی» بودند که به ادعا مسلمان شده بودند.

حاج اِبراهیم کلانتَر هنگام حمله آقا محمدخان به شیراز به لطفعلی خان خیانت کرد و دروازه شهر را هنگام برگشت از جنگ بر روی او بست.
پس از حمله و لشکرکشی اقا محمدخان قاجار به اصفهان
لطفعلی خان شیراز را به حاج ابراهیم کلانتر سپرد و عازم اصفهان شد. همین که اختیار شیراز به دست حاجی ابراهیم کلانتر افتاد، چون می‌دانست که لطفعلی خان بر نیات باطنی او آگاهی یافته، از یک طرف در شیراز به دستگیری بزرگان خاندان زند پرداخت و از طرف دیگر عبدالرحیم خان، برادر خود را که در اردوی لطفعلی خان بود به شوراندن لشکریان او واداشت. به این ترتیب بیشتر همراهان لطفعلی خان که کسانشان در شیراز مورد تهدید و تعرض کلانتر بودند، شبانه از قمشه (محل اردو) پراکنده شدند و لطفعلی خان به همین علت از جلوی آقا محمدخان منهزم گردید و به شیراز برگشت، اما کلانتر و یاران او جوان رشید زند را به شهر راه ندادند و او چاره‌ای ندید جز اینکه به جانب بوشهر رهسپار گردد.
آغا محمدخان حکومت شیراز را به کلانتر سپرد. این اقدام حاج ابراهیم خان باعث شد آغا محمدخان به سادگی بر جنوب ایران سلطه پیدا کند و با برانداختن حکومت زندها، حوزه نفوذ و سلطنت خود را گسترش دهد #حاج ابراهیم خان کلانتر” نخستین صدر اعظم” سلسلۀ قاجاریه بود که به سلطنت سلسله‌ای زند پایان داد و سلسلۀ قاجار را بجای آن مستقر کرد به این سبب وی را به تاجبخش نیز ملقب کرده‌اند.
بعد از اینکه اغا محمد خان به قتل رسید برادرزادۀ او، فتحعلی‌خان جانشین وی گردید و حاج ابراهیم خان کلانتر نیز جهت تحکیم موقعیت شاه جدید کوشش‌های فراوانی کرد.
فتحعلی شاه او را به سمت صدر اعظمی خویش انتخاب کرد و تا پنج سال در این سمت باقی ماند.

او قریب به پنج سال در دورۀ سلطنت فتحعلی شاه عهده‌دار صدارت عظما بود، در اواخر سال ۱۲۱۵ه. ق فتحعلی شاه نسبت به وی که قریب #۱۴ سال در دستگاه جعفرخان و لطفعلی خان زند
و آقا محمدخان و فتحعلی شاه با قدرت زمامداری کرده و در این مدت برادران و بستگان متعدد خود را در حکومت ولایات و امور دیوانی نصب کرده بود، بد گمان شد و تصمیم به نابودی وی گرفت. به نظر می‌رسد سوء سابقه در رفتار حاج ابراهیم به علاوۀ توطئه‌چینی مخالفین وی به ویژه میرزا شفیع مازندرانی از عوامل اصلی تغییر نظر فتحعلی شاه نسبت به حاج ابراهیم بوده که در نهایت منجر به قتل وی توسط فتحعلی شاه گردید.

https://dehnavi1341.ir/wp-admin/post-new.php

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *